در سبک زندگی سالم، فاکتورهای زیادی تاثیر گذارند که یکی از مهم ترین آن ها، تغذیه ی سالم است. طبق گفتهی کارشناسان تنها حدود ٣درصد از افراد نکات تغذیه ای را رعایت می کنند و رژیم غذایی سالمی دارند. یکی از نکاتی که در رژیم غذایی باید مورد توجه قرار بگیرد، استفاده از مکمل ها، علی الخصوص مکمل گیاهی است. در این مطلب قصد داریم شما را با فواید مکمل گیاهی آشنا کنیم تا اگر قصد خرید مکمل های دارو یی گیاهی خارجی و یا مکمل های دارویی گیاهی ایرانی را دارید، آگاهی کامل داشته باشید.
مکمل گیاهی چیست؟
در رژیم غذایی، وجود پروتئین، ویتامین، ریز مغذی ها،کربوهیدرات و … ضروری است و کمبود یا عدم مصرف آن ها می تواند موجب سوء تغذیه در افراد شود و مشکلات زیادی را به وجود آورد. اما ممکن است به دلایل مختلفی مانند حساسیت به مواد غذایی، افراد از مصرف این فاکتورهای سودمند محروم شوند؛ در این موراد لازم است از مکمل ها به منظور جبران کمبودها استفاده شود.
انواع مکمل گیاهی
فواید مکمل گیاهی موجب می شود تا مورد استقبال افراد قرار گرفته و مواد مغذی بسیاری را از آن ها دریافت کنند. همچنین این مکمل ها به عنوان تقویت کننده می تواند برای کودکان، سالمندان و ورزشکاران سودمند باشد و در تامین انرژی مورد نیاز به آن ها کمک کند. ترکیبات موجود در انواع مکمل گیاهی سرشار از مواد مغذی و اجزای سازندهی فعالی هستند که به متابولیسم بدن و فرآیندهای گوارشی کمک می کنند.
نکاتی مهم در خرید و انتخاب
مکمل های گیاهی در اشکال مختلفی عرضه شده اند، از جمله به شکل قرص، کپسول، مایعات، پودر، ژله، بیسکوییت و … . شکل عرضهی مکمل ها به ماهیت آن ها بستگی دارد.
فواید انواع مکمل و دارو های گیاهی
در این بخش، سنبل الطیب که یک گیاه دارویی شناخته شده است را معرفی کرده و به بررسی کاربرد، فواید و مضرات آن ها می پردازیم.
سنبل الطیب عضو خانواده سنبل کوهی، گیاهان چند ساله ای هستند که به صورت گسترده ای در نواحی مختلف از جمله آمریکای شمالی، اروپا و آسیا کشت می شوند. حدود 200 گونه آنها در اروپا و آسیا شناخته شده اند و بیشتر برای کاربردهای پزشکی کشت می شوند. ریشه ی زیرزمینی خشک شده آن یک بوی تند و نامطبوعی دارد. این گیاه تو خالی که می تواند تا بیش از 2 متر رشد کند، در انتهای خود جدا شده و در برگ های متقابل هم دارای گل های سفید یا صورتی می باشد. میوه های آن کشیده، چهار خطی و تکدانه ای می باشد. سنبل الطیب برای موارد زیر مؤثر می باشد:
فواید سنبل الطیب برای بی خوابی:
هر چند مطالعات متفاوتی وجود دارد، اما بیشتر مطالعات نشان می دهند که مصرف سنبل الطیب می تواند مدت زمان به خواب رفتن را بین 15 تا 20 دقیقه کاهش دهد. همچنین سنبل الطیب کیفیت خواب را بهبود می بخشد. دوز مصرفی 400 تا 900 میلی گرم عصاره سنبل الطیب، دو ساعت قبل از خواب، تاثیر خوبی بر کیفیت خواب می گذارد. مصرف ادامه دار برای چندین روز و حتی بالای 4 هفته، ممکن است تاثیر قابل توجهی بگذارد.
سنبل الطیب برای علائم قاعدگی:
تحقیقات نشان می دهد که مصرف روزانه ریشه سنبل الطیب به میزان 675 تا 1060 میلی گرم به مدت 8 هفته می تواند شدت و تکرار گر گرفتگی در افراد یائسه را کاهش دهد.
افاویرنز دارویی است که برای درمان عفونت اچ آی وی استفاده می شود. افرادی که این دارو را مصرف می کنند، عوارض جانبی روانی را تجربه می کنند. تحقیقات اولیه نشان می دهند که مصرف هر شب ریشه سنبل الطیب به مدت 4 هفته می تواند کیفیت خواب و اضطراب را در این افراد بهبود دهد. اما به نظر نمی آید که سنبل الطیب از عوارض جانبی این دارو جلوگیری کند.
فواید سنبل الطیب برای اضطراب:
شواهد متناقضی درباره مؤثر بودن سنبل الطیب برای اضطراب موجود است. برخی تحقیقات اولیه نشان می دهند که مصرف سنبل الطیب ممکن است اضطراب را کاهش می دهد. گرچه نتایج اختلافی دیگر ممکن است به علت تفاوت های دوز مصرف یا نوع و شدت اضطراب مورد درمان بوده است.
فواید سنبل الطیب برای افسردگی:
تحقیقات اولیه نشان می دهند مصرف سنبل الطیب علائم افسردگی را کاهش می دهد. مصرف دوز بالاتر سنبل الطیب به میزان 1000 میلی گرم، علائم افسردگی را در سریعتر از دوز پایینتر به مقدار 500 میلی گرم بهبود می دهد.
سنبل الطیب برای اختلالات قاعدگی:
تحقیقات اولیه حاکی از آن است که مصرف 255 میلی گرم سنبل الطیب سه بار در روز به مدت دو دوره قاعدگی، درد ناشی از قاعدگی را التیام می دهد.
خواص سنبل الطیب برای بی قراری:
تحقیقات اولیه نشان می داد، خوردن یک یا دو قرص ترکیبی شامل 120 میلی گرم عصاره ریشه سنبل الطیب و 80 میلی گرم عصاره برگ بادرنجبویه، ممکن است علائم بی قراری در کودکان زیر 12 سال را کاهش دهد.
سنبل الطیب برای استرس:
تحقیقات اولیه نشان می دهد که مصرف 600 میلی گرم سنبل الطیب به مدت هفت روز قبل از آزمایش استرس، فشار خون و ضربان قلب را کاهش می دهد. تحقیق دیگری نشان داد که مصرف 100 میلی گرم سنبل الطیب قبل از سخنرانی در مقابل شنونده، احساس اضطراب را کاهش می دهد. تحقیق دیگری دریافت که مصرف ترکیبی از 360 میلی گرم سنبل الطیب و 240 میلی گرم بادرنجبویه باعث کاهش اضطراب و استرس می شود. اما اگر این ترکیب در دوز بالاتری مصرف گردد منجر به افزایش استرس می شود.
سنبل الطیب برای تسکین درد:
سنبل الطیب به طور مستقیم بر روی سیستم عصبی به عنوان یک مسکن طبیعی درد عمل می کند. یک تحقیق هند، دریافت که تمام عصاره و روغن های به دست آمده از سنبل الطیب، تاثیر تسکین دهنده قابل توجهی بر روی موش ها دارد. همچنین، این روغن تاثیر آسپرین را نیز افزایش داد.
سنبل الطیب یک شل کننده عضلات:
ریشه سنبل الطیب خاصیت آرامبخشی طبیعی و ضد التهابی و مانند یک شل کننده قوی عضلات عمل می کند و می تواند از گرفتگی های شکمی در دوره قاعدگی مفید باشد.
خواص سنبل الطیب برای سلامت قلب:
مطالعات مکرر دریافته اند که آمینو اسید گابا فشار خون را تنظیم می کند. تنظیم فشار خون مناسب، تاثیر مستقیمی بر روی سلامت قلب می گذارد؛ در حالی که افزایش فشار خون ریسک حملات قلبی و سکته را افزایش می دهد.
روغن سنبل الطیب:
آثار مطبوع و مسکن سنبل الطیب می تواند طی این روغن، به وسیله مخلوط کردن عطر و روغن، به دست آید. سلامت نمناک اشاره کرده است که والرنیک اسید و والرنول موجود در روغن سنبل الطیب مانند یک عامل ضد اضطراب عمل کرده و سیستم عصبی مرکزی را تثبیت می کند.
عامل ضد تشنج:
عصاره سنبل الطیب خواص ضد تشنجی دارد. مطالعه انجام شده جهت ارزیابی خواص ضد تشنجی عصاره سنبل الطیب، مشخص کرد که مصرف سنبل الطیب با فعالیت های ضد تشنجی داروها تداخل دارد.
درمان بیماری پارکینسون:
بیماری پارکینسون یک اختلال عصبی است که به یک مشکل رایج تبدیل شده است. آزمایشها آثار مفید عصاره سنبل الطیب را برای بیماری پارکینسون گزارش داده اند. علاوه بر آن، با توجه به اینکه بیماری پارکینسون در نتیجه ی عدم تعادل متابولیک میتوکندری است، فواید عصاره این گیاه جهت بهبود این معضل قابل توجه است.
سنبل الطیب برای کاهش فشار خون:
ریشه سنبل الطیب به آرام شدن بدن و ذهن کمک می کند. این ریشه همچنین با بهبود سلامت قلب، فشار خون را نیز کاهش می دهد. ترکیبات فعال موجود در ریشه سنبل الطیب برای مدیریت استرس و اضطراب مؤثر است. این گیاه همچنین به تنظیم فشارخون کمک می کند.
فشار خون بالا احتمال سکته و حمله قلبی را افزایش می دهد. مکمل های ریشه سنبل الطیب به صورت طبیعی فشار خون را پایین آورده و سطح سالم آن را عادی سازی می کند، که تاثیر مثبتی بر روی سلامت قلب می گذارد.
مقدار و زمان مصرف سنبل الطیب:
در منابع مختلف علمی درباره مقدار مصرف گیاهان دارویی، چیزی حدود 1 تا 10 گرم است.
اگر برای درمان بیماری بی خوابی از عصاره تغلیظ شده ریشه گیاه سنبل الطیب(سنبل الطیب موجود در قرص ها و کپسول ها) استفاده می کنید، 30 تا 60 دقیقه قبل از خواب آن را مصرف نمایید.
فرآورده های خشک شده ریشه این گیاه را که به صورت 5/1 تا 2 گرمی هستند، 30 تا 60 دقیقه قبل از خواب مصرف کنید.
برای اینکه بتوانید از خواص سنبل الطیب بیشتر بهره ببرید بهتر است این گیاه را تازه مصرف نمایید. بسیاری از متخصصان ریشه تازه سنبل الطیب را ترجیح می دهد. گزارشها نشان می دهند که مصرف دائم ریشه خشک آن ممکن است باعث تحریکات احساسی شود. با مقدار کم شروع کنید و در صورت نیاز افزایش دهید.
:هشدارها
افرادی که به سنبل الطیب حساسیت دارند نباید از ریشه آن نیز استفاده کنند. به زنان باردار و شیرده نیز توصیه نمی شود. استفاده زیاد از آن منجر به هیجان زدگی، سردرد، سرگیجه، اختلالات بینایی، حرکات اسپاسمی، معده درد، دلزدگی، بی حسی، افسردگی و بی قراری می شود.
با مصرف سنبل الطیب ممکن است باعث واکنش های حساسیت زا مانند تنفس سخت، تورم و جوش زدن شوید. پیش از این هم در بخش سلامت نمناک گفته شد این گیاه نباید با دیگر داروهای افسردگی مصرف شود.
مصرف سنبل الطیب اثر مخربی روی توانایی افراد برای رانندگی و کار با ماشین آلات مختلف ندارد.
مصرف مقدار توصیه شده سنبل الطیب منجر به اعتیاد و وابستگی نمی شود.
مصرف سنبل الطیب قبل از خواب در هوشیاری و تمرکز فرد اختلال ایجاد نمی کند.